Yakala Bırak Balıkçılığı;
Son yıllarda çok fazla sayıda amatör balıkçı artık sayıları oldukça azalmış olan balıklar için rekabet içinde avlanmaktadır.. Bu yüzden ülkemizde de sürdürülebilir balıkçılık adına büyük çabalar gösterilmeye başlanmıştır. Sürdürülebilir balıkçılık için boyut ve mevsim kısıtlamaları, kilo sınırları gibi gerekli yasal önlemler yanı sıra yakala bırak balıkçılığı balık stoklarını korumak ve sürdürülebilirliği sağlamak için son derece gereklidir ve uygulanması gerekir.
Bu zevkli sporu kısıtlamalardan bağımsız olarak yapmak hem de faunaya elden geldiğince az zarar vermek için “Yakala Bırak”tekniğini uygulamak son derece akılcı bir yöntemdir. Bu değerli bir doğa koruma aracı olarak kanıtlanmıştır.
Uygulama:
Yakala bırak uygulamasının başarısı ancak salınan balığın geri bırakıldığında yaşamasıyla mümkündür.
Amatör balıkçılar sadece bir kaç basit alışkanlığı benimseyerek, salınan balıkların hayatta kalma şansını artırabilir.
Ülkemizde iyi bir sportif balıkçılık geleceği yaratmak, aşırı avlanmayı önlemek ve balık popülasyonlarının gelecek nesiller için sürdürülebilir kılmak için Amatör balıkçıların yakala bırak geleneğini benimsemeleri gerekmektedir.
Yakala bırak araçları, teknikleri ve yöntemleri hakkında aşağıdaki bilgiler oldukça faydalı olacaktır.
Maalesef yakala bırak sonrası balıkların bir kısmı ölmektedir. Bu ölüm genellikle yakalama sırasında gelişen fizyolojik strese veya iğnenin oluşturduğu yaralanmaların sonucudur. Bazı balıklar hiç bir yara alamamalarına ve iyi görünmelerine rağmen ölürler bunun sebebi mücadele esnasında meydana gelen fizyolojik stres sonucu balığın kaslarında ve kanında oluşan laktik asittir. Bu nedenle uygun kalınlık ve çekme direncinde takım kullanılmalı ve balık çok fazla mücadele ile yorulmadan çekilmeye özen göstermelidir.
Çekilen balığın sudan çıkarılmamasına özen göstermek gerekir. Tutulan balığın sudan çıkarılması bir maraton koşucusunun başına naylon torba geçirmekten farksızdır.
İğne yaraları oltacılara basit görünebilir fakat solungaçlardaki ve iç organlardaki hasarlar ölümcüldür. Eğer balık derinden yakalandıysa yani iğne balığın boğazında veya midesindeyse araştırmalar en iyi yöntemin iğnenin veya liderin kesilmesi olduğunu göstermektedir.
İğneyi çıkarmak için yapılan uzun süreli girişimler balığa daha fazla zarar vermektedir. Balıklar bünyelerindeki kalan iğneleri atma ve kapsülleştirme yeteneğine sahiptir. Çelik ve bronz iğneler paslanmaz çelik veya kadmiyum veya nikel kaplı iğnelere nazaran daha az zehirlidir ve daha kolay atılırlar.
Yapılan çalışmalarda canlı yemle yapılan avlarda ölüm oranını daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu yüzden sahte yem kullanımı özendirilmelidir. Canlı yem kullanılacaksa da olta başı boş bırakılmamalı balık vurduğunda derhal balık tasmalanmalıdır.
Yakala Bırak Genel Prensipleri :
Balıkların hayatta kalma oranlarını artırmak için kullanılması gereken bazı yöntemler şunlardır,
Başarılı bir yakala bırak uygulaması için oltacıların yapması gereken en önemli eylemlerin başında balığı olabildiğince çabuk ve yormadan tekneye getirmek ve iğneyi çıkarırken balığı suda tutmak ve olabildiğince çabuk balığı salmaktır.
Daha önceden hangi balığın alıkonulacağı ve hangisinin salınacağına karar vermek gerekir. Balık tutulduktan sonra salıp salmama konusunda gereksiz uzun tartışmalara girilmemelidir.
Daha sonra salmak üzere livarda tutulan balıkların daha düşük bir yaşama sansı olduğu unutulmamalıdır. Derhal karar verip balığı tutmak veya salmak gerekir.
Kesinlikle Kakıç kullanılmamalı ve büyük balıkları sudan çıkarmaktan kaçınılmalıdır.
Büyük balıklar tekneye alındığında kendilerini yaralayabileceği gibi çevresindekilere de zarar verebilir.
Eğer iğneler el ile çıkarılamayacak durumdaysa iğne çıkarıcı veya uzun karga burunlar kullanılabilir. İğneyi çıkarırken iğne damağının dokuları çekmesine ve koparmasına izin verilmemelidir. Kesip tersyönde çıkarmak en iyi uygulamadır. Buda yapılamayacaksa lideri kesip bırakmak gerekir.
Derin tutlmaları önlemek için Çember iğne (circle hook ) kullanılmalıdır.
İğne yutmuş bir balığı liderden tutup kaldırmamak gerekir.
Yakala bırak balıkçılığında damaksız iğne kullanılmalı veya damakları kırmalıdır.
Eller veya eldivenler balığı tutmadan önce mutlaka ıslatılmalıdır.
Gözlere ve solungaçlara dokunmaktan ve zarar vermekten kaçınılmalıdır.
Balığı mutlaka ıslak bir havlunun üzerine koyarak ve veya sararak üzerindeki mukusu korunmalı ve sakinleşmesi için sırt üstü çevirip gözleri kapatılmalıdır.
Balığı mutlak kontrol altında tutun balığı düşürmek ölüm riskini önemli derecede arttırmaktadır.
Balığı suya salarken önce başını suya sokun.
Balık baygın ise balık kendi başına yüzmeyi başarıncaya dek canlandırma uygulamak gerekir. Bir elle kuyruğundan tutarken diğer elle çene altından destekleyerek ileri geri hareket ettirin balık aşırı baygın ve ağzını açamıyor ise her iki yandan çenesine hafifçe basarak ağzını açmasını sağlıyabilirsiniz. Çok hızlı hareketler ile canlandırma yapmaya çalışmak balık üzerindeki fizyolojik stresi arttırır. Balık yüzmeye çalışır çalışmaz bırakılmalıdır. Uzamış canlandırma çabaları stresi arttırır.
Büyük pelajik cins balıklar en fazla 20 dakika içinde tekneye getirilmiş olmalıdır. Bu yüzden bu tür balık beklentilerinde biraz daha kalın takım kullanılmalıdır.
Potansiyel dekompresyon hastalığını önlemek için derin su türleri için yakala bırak uygulamasından kaçınmalıdır. (İhtiyaç yoksa ve yasaklıysa kesinlikle avlanmamalıdır.( Orfoz, Lahos ve diğer HANİ!!! türleri)
Yakala Ve Bırak İçin Öneriler:
Yakala ve bırakma konusunda tamamlanan çok sayıda çalışmalar sonucunda bir dizi genel eğilimler ortaya çıkmıştır. Yakala bırak balıkçılığında sırasında, aşağıdaki önerileri kullanılabilir.
Olta Balıkçılığı Teknikleri:
Damaksız iğne kullanımı yakala bırak süresini kısalttığından ve daha az yaralanma oluşturduğundan teşvik edilmelidir.
Derin tutulma (yutma) şansını arttırdığından canlı yem kullanımından sakınılmalı, sahte yem kullanımı özendirilmelidir.
Olta başı boş bırakılmamalıdır. Başı boş bırakılan oltalar derin tutulma şansını arttırmaktadır.
Kullanılan takım ve misina hedef türe göre uygun seçilmelidir bu takım kopmalarını azaltır ve mücadele zamanını kısaltır.
Yakala bırak balıkçılığı aşırı sıcak ve aşırı soğuk havalarda yapılmamalıdır.
Tekneye Alma:
Balığın tükenmesin, önlemek için mümkün olan en kısa sürede geri salınmalıdır.
Balık mümkün olduğunca ıslak eldiven giyilmiş el ile vücudu destekleyerek içeri alınmalıdır.
İlla kepçe gerekli ise düğümsüz veya kauçuktan mamul kepçeler kullanılmalıdır.
Çok büyük balıklarda mutlaka beşik kullanılmalıdır.
Balığın Fotoğrafını Çekme;
Havayla teması en aza indirmek için balığı mümkün olduğunca suda tutun.
Asla parmaklarınızı solungaçları ya da gözüne yerleştirmeyin.
Ağır balıkları çenesinden tutmayın, bu balığın omurga veya çenesine zarar verebilir.
İç organlara zarar vermemek için balığın vücudunu destekleyin ve yatay pozisyonda tutun.
Yakala bırak uygulaması yaparken elleriniz veya kumaş eldivenleriniz ıslak olmalıdır.
İşlem süresini azaltmak için kameranızı her zaman hazır ve el altında bulundurun.
Mümkünse Balığı su içinde fotoğraflayın.
İğne Çıkarma:
Elinizin altında karga burun , yan keski ve iğne çıkarıcılar bulundurun.
İğneyi olabildiğince çabuk ve balık suda iken çıkarın.
Balık derin tutulduysa olabildiğince hızlı şekilde lideri en kısa yerden kesin ve balığı mümkün olan en kısa sürede salın.
Paslanmaz Çelik kanca kullanmaktan kaçının çünkü bu iğnelerin vücuttan atılımı çok daha zor ve zehirlidir.
Dekompresyon:
Yakala Bırak balıkçılığını 5-6 metreden daha derin sularda yapmaktan kaçının.
Balığı salarken balığın tutulduğu derinliği mutlaka göze alın.
Balığı en kısa sürede geri salın.
Eğer tekniği iyi bilmiyorsanız yapay yüzme kesesi boşaltımından kaçının.(Bu teknikle ilgili dekompresyon kanülleri veya balığa hiç hasar vermeden tutulduğu derinliğe indirecek aparatlar mevcuttur)
Canlandırma:
Eğer akıntı varsa balığın yüzü akıntıya dönük olarak tutulmalıdır.
Eğer akıntı yoksa balığı solungaç hareketleri normale dönene ve balık dengesini sağlayana dek nazikçe ileri geri oynatın .
Balık mücadele etmeye çalıştığında onu bırakabilirsiniz.
Bu teknikleri uygulamalı ve çevrenizdeki diğer balıkçılarla paylaşmalısınız. Çocuklarınız ve bütün oltacılara bu teknikleri mutlaka öğretin. Bu birkaç basit uygulama süründürülebilir balıkçılık ve baskı altındaki balık popülasyonumuzu geleceğe taşımak için son derece faydalı ve önemlidir. Lütfen aşağıdaki videoları izleyin.
Dr. Serdar GÜNSEREN
IGFA Türkiye
VideoLAR
Video Linkleri
FSG Descending Videos
- Fish Descending Trials
(1:40) Florida Sea Grant - Seaqualizer Demo
(:35) Florida Sea Grant - Fish Saver
(:28) Florida Sea Grant - Inverted Utility Crate
(:34) Florida Sea Grant - Seaqualizer Demo
(:47) Florida Sea Grant
Video from Around the World
Gulf Council
- Rockfish Release Devices
Alaska Fish and Game - Recompresson Devices: Helping Anglers Fish Smarter
NOAA Fisheries - Venting Deep-Water Fish
- Is Barotrauma Keeping You Up?
California Sea Grant - Catch and Release Fishing
Florida Fish and Wildlife - Dealing With Barotrauma
Australia Recfish Research - Sustainable Fishing — Living Green
University of Florida/WUFT-TV Series
Leave a reply